Blokzinciri teknolojisi yalnızca Bitcoin’in klasik finans dünyasını değiştirmesine aracılık etmedi. Merkezi olmayan, güvenilir veri saklama teknolojisi, veri saklama ihtiyacı olan hemen hemen her sektörde kullanılmaya başlandı. Her yeni kriptopara projesi, blokzincirini biraz daha geliştirirken, gelişen blokzinciri daha fazla kullanım alanına kavuştu.
Kriptoparalar her ne kadar blokzincirinin en popüler ürünleri olsalar da blokzinciri artık yalnızca kriptopara işlemleri için kullanılmıyor. Finans dünyası, sağlık kuruluşları, tedarik zincirleri ve daha pek çok sektör, blokzincirinin hem güvenli hem de verimli veri taşıma ve saklama gücünden faydalanıyor.
Son dönemlerde adından sıkça söz ettiren ve yaygın ifade ile NFT olarak adlandırılan dijital sanal eserleri de aslında blokzincirinin oyun sektöründe kullanılmaya başlaması ile birlikte gelişen blokzinciri tabanlı dijital varlıklardır. İngilizce Non-Fungible Token teriminin kısaltması olarak kullanılan NFT, birbirinin yerine kullanlamayan, değiştirilemeyen, muadili olmayan dijital varlıkları tanımlamak için kullanılır.
Sahipliği bir dijital imzaya bağlı olarak blokzinciri üzerinde saklanan NFT’ler, kriptoparalara benzer şekilde kullanıcıdan kullanıcıya transfer edilebilir. Ancak bu dijital varlıkların Bitcoin, Ethereum gibi kriptoparalardan en önemli farkı, birbirlerinin yerine geçmemeleridir. İçinde 10 ETH bakiyenizin olduğu Ethereum cüzdanınızdan bir adrese 1 ETH transfer ettiğinizde, 10 Ethereum arasından hangisini transfer ettiğinizin bir önemi yoktur. Cüzdanınızdaki her Ethereum ile 1 ETH ödeme yapabilirsiniz. Yani cüzdanınızdaki herhangi 1 Ethereum’u diğerinin yerine kullanabilirsiniz.
Ancak her birinin kendi dijital imzası ve sahiplik hakkı olan NFT’ler, birbirinin yerine kullanılamazlar. Dolayısıyla, benzersizdirler. NFT’lerin benzersiz oluşu, blokzincirinde saklanan sahiplik hakkının ispatlanabilmesi onları, herhangi bir internet sitesinden ya da sosyal medyada platformlarından ulaşabileceğimiz dijital görsellerden ayırıyor.
Ethereum blokzinciri üzerinde üretilen ilk NFT’lerden günümüze, NFT’lerin oyun ve eğlence sektöründe kullanılması için özel olarak geliştirilen ERC-721 formatındaki akıllı kontratlar dijital ürünler yaratmayı kolaylaştırdı. 2017 yılı sonlarında Ethereum blokzincirinin kilitlenmesine neden olan CryptoKitties oyunu, NFT’lerin kısa sürede popülerleşmesine yol açtı. ERC-1155 formatındaki akıllı kontratlar ise NFT’lerin özellikle oyun sektöründeki kullanım alanlarını genişletti. Enjin, Decentraland, Axie Infinity gibi pek çok oyun projesi, NFT’lerin oyun sektöründe başarılı kullanım alanları arasında sayılabilir.
Oyun sektörü haricinde, NFT’ler, dijital sanat eserleri üretmek amacıyla yaygın olarak kullanılıyor. CryptoPunk NFT koleksiyonunun büyük ilgi görmesinin ardından benzer pek çok NFT koleksiyonu üretildi ve satıldı. Maymunlar, pizzalar, ejderhalar ve aklınıza gelebilecek hemen hemen her şeyi dijital olarak NFT pazar yerlerinde bulabilmeniz mümkün. Her ne kadar üretilen her NFT benzersiz olsa da satılan her dijital ürünün değerli olduğunu söylemek mümkün değil. Özellikle de bir projenin yakaladığı popülerlikten faydalanmak amacıyla üretilen benzer içeriklere karşı dikkatli olmakta fayda var.
Genel olarak oyun içi ürünleri ya da dijital sanat eserleri ile birlikte anılsalar da NFT’lerin kullanım alanları çok daha geniş. Etkinlik biletleri, sadakat programları hatta tapuların bile NFT olarak üretilmesi ve dağıtılması mümkün. Blokzinciri, kriptoparalar ile finansal hayatımızı neredeyse tamamen değiştirebileceğimiz bir yol açtı. Her geçen gün daha da gelişen ve güçlenen blokzinciri teknolojisi, gelecekte dijital hayatımızın en önemli parçası olacak. Sahip olduğunuz dijital anahtarları güvenle saklamayı ihmal etmeyin.
Bu yazı Fintechtime dergisi Sonbahar 2021 Kasım & Aralık sayısında yer almıştır. Fintechtime dergisini Turkcell Dergilik uygulamasından indirebilirsiniz.
Also published on Medium.