Türkiye’de 4G yayını yapan şebeke olmamasına rağmen bir yıldan uzun süredir 4G uyumlu mobil cihazların satışı yapılıyordu. Popüler akıllı telefonların neredeyse tamamı 4G uyumlu. Peki 4G nedir, 3G’ye göre ne avantajları var ve en önemlisi biz Türkiye’de 4G’yi ne zaman kullanabileceğiz?
4G Nedir?
4G, daha fazla bant genişliği, daha yüksek mobil internet hızı ve daha düşük bekleme süresi sunan dördüncü nesil telekominikasyon hizmetidir. Mobil cihazların GSM operatörleri aracılığıyla daha yüksek hızda veri transfer edebilmesine olanak sağlayan bir teknolojinin genel adıdır.
4G’nin en büyük avantajı kullanıcıya sağladığı geniş veri bandı sayesinde daha yüksek miktarda veriyi daha hızlı ve az gecikme süreleri ile sunabilmesidir. Teknik terimleri bir kenara bırakırsak 4G, daha kısa sürede dosya indirmeye, HD videoları takılmadan izlemeye, akıllı telefonlar ile kaydedilen, fotoğraf, video ve ses dosyalarını çok kısa süreler içerisinde paylaşılabilmesine olanak tanır.
3G ile 4G karşılaştırması
Günlük hayattaki kullanımlarımız dikkate alındığında 3G ile 4G’yi basitçe karşılaştıralım.
| 3G | 4G | |
| Oyun İndirme (20MB) | 1 dakika | 25 saniye |
| Çevrimiçi Müzik Dinleme | 10 saniyede önbellekleme | 1 saniyede önbellekleme |
| Çevrimiçi Video İzleme | 20 saniyede önbellekleme | 1 saniyede önbellekleme |
| Çevrimiçi HD Video İzleme | 1-5 dakikada önbellekleme | 30 saniyede önbellekleme |
| Fotoğraf Yükleme | 25 saniye | 1 saniye |
Teorik hızlar
3G şebekesi saniyede 7,2 Megabit indirme hızı sunarken, çift taşıyıcılı internet teknolojisi ile bu hız saniyede 43,2 Megabit’e kadar çıkabilmektedir. Ancak pratikte bu hızlara ulaşabilmek pek mümkün değildir. En azından ben şu ana kadar Türkiye’de günlük kullanımda bu hızlara ulaşabilmiş birilerini görmedim, duymadım. Bununla beraber Turkcell bir süre önce 3 taşıyıcılı internet teknolojisi ile saniyede 63,3 Megabit’e varan hız vaad eden Turkcell Turbo T50 cihazının satışa sundu. Fakat şu anki 3G altyapısı ile pratikte bu hızlara ulaşmak mümkün görünmüyor.
4G şebekesinde ise teorik hız saniyede 100 Megabit seviyesine ulaşırken şebeke alt yapısının imkan sunduğu noktalarda hız 150 Megabit/saniye veya 300 Megabit/saniye sınırlarına çıkabilmektedir.
4G şebekesinin en büyük avantajlarından birinin bant genişliği olduğunu daha önce belirtmiştim. Saniyede 50 Megabit yükleme hızı sunabilen 4G şebekesi, saniyede 11,5 Megabit yükleme hızına çıkabilen 3G+ veya 3,5G şebekelerinden 4 kattan daha az bekleme süresine sahiptir. Şebeke altyapısının yeterli olduğu noktalarda yükleme hızı saniyede 75 Megabit’e çıkabilmektedir.
Şüphesiz ki 4G şebekelerinin yaygınlaşması mobil video paylaşım ve izlenme değerlerini ciddi oranda arttıracak. Daha fazla kullanıcı daha fazla videoyu daha kısa sürede yükleme imkanına sahip olacak.
Türkiye’de 4G ne zaman kullanılabilecek
Vodafone Türkiye’nin, 2014 yılından beri müşterilerinin yurtdışındaki Vodafone şebekeleri ile 4G hizmetini kullanabileceğini anlatan reklamları yayınlanıyordu. 2015 yılında bu reklamların sayısı daha arttı. Bunu geçtiğimiz günlerde Turkcell’in Türkiye’de en iyi 4G hizmetini sunacağını anlattığı reklamlar yayınlanmaya başladı. Avea ise şimdilik sadece sattığı 4G uyumlu cihazların reklamını yapmakla yetiniyor.
Türkiye’de hizmet veren Avea, Turkcell ve Vodafone Türkiye’nin 4G hizmeti verebilmesi için lisansları henüz yok. Ancak Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan, 4G ihalesinin mayıs ayı içerisinde yapılacağını açıkladı. Bakan Elvan’ın ifadelerine göre 4G, 2015 yılı sonuna doğru kullanıma açılacak. (Burada ufak bir parantez açmakta fayda var: Turkcell daha önce bir kaç kere 4G altyapısını test etmişti.)
Ayrıca, henüz Türkiye’de 2600Mhz bandında yayın yapılmadığını ve bu bantta yayın yapmak isteyen 4. operatöre kapı açtıklarını da ifade eden Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan 800Mhz bandının Avea – Turkcell – Vodafone arasında eşit olarak paylaştırılacağını belirtti. Şu an Türkiye’deki operatörler 900/1800/2100Mhz bantlarında yayın yapabiliyorlar. 4G ise 800 ve 2600Mhz bandında sunulacak.
Bu durumda aklıma iki soru geliyor:
1. 2600Mhz bandını tek başına kullanacak bir operatör piyasaya girerse bu operatörün internet hızı daha mı yüksek olur?
2. 800Mhz bandını 3 operatör eşit paylaşacaksa abone sayısı daha düşük olan operatör daha mı avantajlı olur?
Bu soruların yanında kafamı kurcalayan asıl mesele 4G şebekesinin 100Megabit ve üzeri hızlar sunabilmesi için şebekelerin tüm vericilerinin fiber altyapıya sahip olması gerekiyor. Bölgenizde fiber altyapısı yoksa, mobil operatörlerin iki seçeneği var: Sizin bölgenizde sadece 3G hizmeti vermeye devam edecekler ve birilerinin fiber alt yapısı kurmasını bekleyecekler veya altyapıyı kendileri kuracaklar. Her iki durumda da siz 4G hizmeti alabilmek için beklemek zorunda kalacaksınız. (Burada fiber altyapısını evlerdeki fiber internet hizmeti ile karıştırmamak gerekiyor. Binanızda fiber internet hizmeti olmayabilir ancak Türk Telekom sizin mahallenizdeki dağıtım kutusuna kadar fiber kabloları döşemiş olabilir.)
Şu an 3G şebekesinin bile yeterli olmadığını düşünürsek, mayıs ayından yıl sonuna kadar operatörlerin şebekelerini 4G ile uyumlu hale getirecek altyapıyı kurması pratikte pek mümkün görünmüyor. Ben 43,2 Mbps hız destekleyen akıllı telefon kullanıyor olmama rağmen henüz vaad edilen hızın yarısını bile göremedim. Alabildiğim en yüksek hız 15-16Mbps sınırına ulaşmışken ortalama olarak 6-7 mbps hız ile mobil internet hizmeti alabiliyorum. (Evimde hızın saniyede 2-3Megabit’e kadar düştüğü de oluyor…)
Siz şu anki 3G hizmetinden memnun musunuz? Memnunsanız ulaştığınız en yüksek hızı ve bulunduğunuz bölgeyi paylaşabilir misiniz?